Iedereen wordt wel eens wakker met een droge mond of keel. Dat is niet fijn omdat dit gedeelte van ons lichaam vochtig hoort te zijn om optimaal te functioneren. Wanneer de mond of keel te droog is, kan dit op de korte termijn een prikkelsensatie, hoesten en keelpijn tot gevolg hebben. Dat kan de nachtrust verstoren of gewoon een vervelend gevoel veroorzaken wanneer je met een droge mond wakker word. Als dit af en toe gebeurt dan is het geen groot probleem. De situatie kan meestal opgelost worden door een glas water naast je bed te zetten en wanneer nodig een slokje te drinken.
Wakker worden met droge mond
De meeste mensen die last hebben van een droge mond, hebben vaak te maken met speekseltekort of uitdroging. Uitdroging kan het gevolg zijn van een heleboel verschillende situaties, deze worden hieronder besproken. Als je slechts af en toe last hebt van een droge mond, dan heeft het waarschijnlijk een directe reden die niet altijd aanwezig is in jouw systeem. Elke oorzaak heeft zijn eigen oplossingen.
Mensen die vaak of altijd last hebben van een droge mond – overdag of na het slapen – doen er verstandig aan om dit probleem aan te pakken. Het speeksel in de mond beschermt namelijk onze tanden en tandvlees. Het zorgt ervoor dat plak niet kan hechten aan de tanden en dat ook andere boosdoeners minder negatief effect hebben in de mond.
Mensen met een droge mond hebben meer kans op gaatjes en ontstoken of gevoelig tandvlees. Ze kunnen daardoor niet goed kauwen en verteren hun eten minder goed wat allerlei andere gevolgen kan hebben. Ze hebben ook meer kans op keelontsteking, schorheid en hoesten.
Oorzaak van een droge mond ’s nachts?
Een droge mond na het slapen kan verschillende oorzaken hebben namelijk:
- Ademhaling of snurken
- Bepaalde aandoeningen
- Lage luchtvochtigheid
- Medicijnen
- Roken
- Stimulerende middelen
- Te weinig hydratatie
- Overgang
- Zwangerschap
Het kunnen dus verschillende oorzaken zijn die voor speekseltekort kunnen zorgen. Om meer duidelijkheid te geven kun je meer informatie lezen in de onderwerpen hieronder.
Door de mond ademen of snurken
Veel mensen die vaak last hebben van een droge mond, ademen veel door hun mond. Door de continue passerende lucht drogen de mond en keel uit. Dat is vervelend, maar verder niet problematisch als het af en toe gebeurt.
Snurken veroorzaakt op zichzelf een droge mond omdat je dit vaak met de mond open doet en hierdoor ademt. Zeker in combinatie met een lage luchtvochtigheid kan dit de mond uitdrogen. Om dit te verhelpen kan je partner ’s nachts erop wijzen dat je snurkt en je helpen om bijvoorbeeld op je zij te draaien waardoor het probleem vaak vermindert of verdwijnt. Als je alleen slaapt kun je andere methoden gebruiken om te voorkomen dat je op je rug draait en gaat snurken. Hierover kan je meer lezen op de pagina: Snurken.
Te weinig drinken
Veel mensen krijgen te weinig vocht binnen wat ervoor kan zorgen dat je wakker kan worden met een droge mond en lippen. Dat komt meestal doordat ze drankjes drinken die het lichaam uitdrogen. Voorbeelden daarvan zijn koffie, thee en energiedrankjes. Ook veel frisdranken met suiker en zoetstoffen drogen het lichaam evenveel uit als ze water toevoegen.
Het is belangrijk om minstens twee liter water te drinken per dag. Daarnaast moet je genoeg fruit en rauwe (ongezouten) groentes eten – ook die helpen het lichaam om vocht op te nemen. Als je veel zout eet, heeft je lichaam meer vocht nodig om dit zout af te voeren. Ook als je veel zweet moet je uiteraard meer drinken.
Medicijngebruik
Veel medicijnen hebben een licht toxisch effect, waardoor het lichaam meer water gebruikt om deze stoffen te verwerken en af te voeren – wat kan leiden tot een droge mond en/of keel. Dit geldt onder andere voor medicijnen voor hoge bloeddruk, ADD en ADHD, astma, ziekte van Parkinson, urine-incontinentie, pijnstillers, spierverslappers, antidepressiva, chemotherapie en antihistaminica (voor allergieën).
Uiteraard kun je niet zomaar stoppen met deze middelen. Je kunt wel meer water drinken, kauwgom kauwen of op suikervrije snoepjes of ijsklontjes zuigen (dat stimuleert de speekselproductie) en speciale zuigtabletten of mondspray gebruiken. Het is ook belangrijk om je gebit extra goed te verzorgen. De huisarts kan medicatie voorschrijven die de speekselproductie verhoogt.
Stimulerende middelen en roken
Veel stimulerende middelen hebben een soortgelijk effect op de vochthuishouding van je lichaam als medicijnen. Alcohol, koffie, thee en andere energiedrankjes drogen je lichaam uit en veroorzaken een droge mond. Dat geldt ook voor cannabis. Het roken van tabak en/of andere substanties kan de speekselproductie verminderen – vooral ’s nachts wanneer je niet aan het roken bent. Zwaardere substanties zoals amfetamine hebben een nog veel sterker effect op je vochtregulatie. Uiteraard is de beste oplossing voor deze oorzaken om te stoppen met het gebruik van de substantie die je uitdroogt, in ieder geval de laatste paar uur voordat je gaat slapen.
Stress, angst en depressie
Mensen die lijden aan stress, depressie en/of angst hebben vaak last van een overactief zenuwstelsel. Zij brengen veel te veel tijd door in de ‘vechten of vluchten’ instelling. Eén van de gevolgen daarvan is een droge mond, maar ook hoofdpijn en slapeloosheid kunnen ontstaan door stress, angst of depressie. Als dit de oorzaak is van je droge mond en/of keel na het slapen dan kun je ontspanningsoefeningen doen voor je naar bed gaat. Een kwartiertje of half uurtje stretchen (rustige vormen van yoga), ademhalingsoefeningen en/of meditatie (zoals mindfulness) kunnen in dat geval helpen.
Overgang
Een droge mond ’s nachts in de overgang komt ook regelmatig voor. De hormoonhuishouding van het vrouwelijke lichaam verandert namelijk als ze in de overgang komen. Onder andere de productie van oestrogeen is dan niet meer zo constant als eerder. Dat hormoon heeft invloed op de werking van de speekselklieren en het mondslijmvlies waardoor veel vrouwen vooral in het begin van de overgang last hebben van een droge mond na het slapen.
Hitte uitbarstingen en (nacht)zweten zijn andere symptomen van de overgang. Zorg dat je genoeg water drinkt en altijd een glas water naast je bed hebt staan. Ook veel kauwen/zuigen (op kauwgom, ijsklontjes, suikervrije snoepjes) gedurende de dag of een speciale spray/zuigtabletten kunnen in dit geval helpen.
Zwangerschap
Tijdens de zwangerschap is de kans ook groter dat je wakker kan worden met een droge mond en keel. Door zwangerschapshormonen wordt er meer bloed geproduceerd waar ook water voor nodig is. Hierdoor kan er minder speeksel worden aangemaakt waardoor je een droge mond krijgt.
Ook wanneer je zwanger bent kan er soms last zijn van diarree of moet je regelmatig overgeven. Hierdoor kan je lichaam ook uitdrogen waardoor er minder speeksel in je mond word aangemaakt. Samen met de zwangerschapshormonen kan je sneller last hebben van een droge mond en de symptomen hiervan.
Meer oorzaken van een droge mond na slapen
Een verstopte neus kan veroorzaakt worden door een verkoudheid of een allergie. In dat geval kun je het probleem oplossen door een natuurlijke zoutoplossing of spray te gebruiken tot het probleem verdwijnt.
Er zijn echter ook mensen die problemen hebben door neuspoliepen, verstopte bijholtes of een chronische infectie in dit gebied. Mocht je altijd last hebben van een droge mond tijdens het slapen of wakker worden dan is het beter om een medisch specialist onderzoek te laten doen.
Diabetes
Als je chronisch last hebt van een droge mond en/of keel dan kan het zijn dat er iets anders mis is in je lijf. Een aantal van die oorzaken zijn (ernstige) ziektes die je aan moet pakken. Eén van deze ziektes is diabetes. Als je (onwetend) last hebt van wisselende bloedsuikerwaarden dan stuurt je lichaam veel water naar het bloed om de suikerconcentratie naar beneden te brengen. Hoge bloedsuikerwaarden zijn namelijk schadelijk voor veel organen, je zenuwen en andere delen van je lichaam. Dit water wordt onttrokken uit de rest van je lichaam en je krijgt last van droogte en moet vaak plassen.
Ga naar de dokter als je vermoedt dat je droge mond door een ziekte veroorzaakt wordt
Naast diabetes kan een droge mond ook een symptoom zijn van een auto-immuunziekte, een infectie of een virus. Het syndroom van Sjögren veroorzaakt naast een droge mond ook droge ogen. Als je eerder nooit last had en nu eigenlijk altijd met een zeer droge mond ’s nachts en/of word je wakker met keelpijn dan is het verstandig om naar de dokter te gaan – zeker als je ook één van de andere symptomen hebt. Deze ziektes kunnen allemaal veel schade aanrichten in je lijf als ze niet aangepakt worden met de juiste medicatie.
Wat doen tegen een droge mond ’s nachts?
Wanneer je normaal gesproken geen last hebt van een droge mond na het slapen kan de oorzaak eenmalig zijn. Dit is dan vaak door uitdroging of gebruik van middelen of voedsel wat voor een tijdelijk speekseltekort zorgt. Water drinken is in de meeste gevallen dan voldoende. Het is ook mogelijk om een glas water naast het bed te zetten. Maar wanneer je teveel water drinkt dan is het ook weer mogelijk dat je veel moet plassen waardoor de nachtrust ook verstoord kan worden.
Probeer ook bewust door je neus te ademen en op de zij slapen. Hierdoor heb je ook minder kans dat je met de mond open slaapt of gaat snurken.
Mondhygiëne
Mocht je regelmatig of altijd last hebben van een droge mond dan het andere oorzaken hebben die al eerder beschreven zijn. Ook kan de mondhygiëne van grote invloed zijn dus is het belangrijk dat je de mond altijd goed schoon houd en goed tanden poetst.
Wanneer je de oorzaak niet goed weet wat de droge mond ’s nachts veroorzaakt en je hebt er ook overdag last van, neem dan contact op met een arts of tandarts. Deze kunnen naar de situatie kijken en zo een passend advies of behandeling geven.
Een luchtbevochtiger helpt iedereen
Het kan ook zijn dat je keel en mond uitdrogen doordat de lucht te droog is en je met elke ademhaling simpelweg te veel vocht verliest. In dat geval – en in alle bovenstaande situaties – kan een luchtbevochtiger oplossing bieden. Vooral als je de verwarming (of airco) aan hebt staan droogt de lucht binnenshuis snel uit. Luchtvochtigheid en de temperatuur in de slaapkamer kunnen er ook zorgen voor een droge mond tijdens het slapen en wakker worden. Ook in droge gebieden (zoals in woestijnlanden) gebruiken veel mensen een luchtbevochtiger die meer water in de lucht brengt. Deze kun je altijd gebruiken in je huis of aanzetten wanneer je slaapt.
Om onze artikelen te onderbouwen gebruiken wij wetenschappelijke studies of andere kwalitatieve bronnen. Hiermee maken wij ons artikel zo goed en compleet mogelijk waardoor je altijd goede informatie leest.
Bronnen:
https://www.healthline.com/health/dry-mouth-at-night
https://www.healthline.com/health/dry-mouth-anxiety
https://www.tandarts.nl/nieuws/7510/zwanger-en-een-droge-mond
