Waar mannen vaker snurken, hebben vrouwen vaker last van koude voeten in bed. Dat is heel vervelend omdat het ervoor kan zorgen dat je onnodig lang wakker ligt en daardoor niet goed uitgerust aan de volgende dag kunt beginnen. In dit artikel worden verschillende oorzaken van koude voeten besproken.
We zullen ook uitleggen waarom vrouwen er meer last van hebben en hoe de koude voeten interfereren met onze nachtrust. Nadat we wat meer begrijpen over het verschijnsel komt het leukste stuk – de mogelijke oplossingen die dit probleem kunnen verhelpen.
Waarom koude voeten in bed?
Er zijn drie veel voorkomende oorzaken van koude voeten. De eerste is erg voor de hand liggend: een koude omgeving zorgt ervoor dat het lichaam de bloedtoevoer naar de handen en voeten beperkt. Daardoor gaat er zo min mogelijk warmte verloren en krijgen de belangrijke organen wel gewoon genoeg bloed maar de handen en voeten worden koud.
Een verminderde bloedsomloop in de voeten kan ook andere oorzaken hebben. Vrouwen hebben vaker last van een verminderde bloedsomloop, hoewel bepaalde oorzaken dit verschijnsel ook bij mannen veroorzaken. De derde oorzaak van koude voeten in bed is een probleem met de informatie die wordt gestuurd door de zenuwen. Dat komt bij beide geslachten ongeveer evenveel voor.
Het vrouwelijk lichaam heeft een andere hitteverdeling
Er zijn vier hoofdredenen waarom vrouwen vaker last hebben van koude voeten. Ten eerste is het vrouwelijke lichaam erop gemaakt om de temperatuur van het centrum – de torso – altijd op peil te houden. Dat beschermd hun organen en een eventuele baby die in de baarmoeder groeit. Daarnaast hebben vrouwen – en ouderen – meer vetmassa en minder spieren. De spieren produceren hitte en vet isoleert het lichaam.
Als een vrouw het eenmaal koud heeft, dan duurt het langer voordat ze opgewarmd is. Ook de hormonen spelen daarin mee. Testosteron zet het lichaam aan tot actie, terwijl vrouwelijke hormonen juist meestal het lichaam kalmeren. De laatste hoofdreden is de dikte van de huid. Vrouwen – en ouderen – hebben een dunnere huid.
Algemene oorzaken van koude voeten
Iedereen kan last hebben van een slechte bloedsomloop. Sommige van de oorzaken zijn verbonden aan een ongezonde levensstijl; Veel zitten en weinig beweging zorgen voor een tekort aan oefening van de bloedsomloop waardoor deze langzaam slechter wordt. Een ongezond dieet kan zorgen voor hoog cholesterol. Daardoor vormt een laagje ‘plaque’ aan de binnenkant van je aderen waardoor de bloedtoevoer naar je extremiteiten (handen, voeten, neus, oren) vermindert. Ook nicotine zorgt ervoor dat de bloedvaten samentrekken waardoor mensen die roken vaker last hebben van koude handen en voeten.
Stress kan ook koude voeten veroorzaken
Als je vaak angstig en gestrest bent dan produceert je lichaam meer adrenaline en cortisol. Je brengt daardoor veel tijd door in de ‘vechten of vluchten’ modus. In die staat moet je altijd snel kunnen reageren. Om dat mogelijk te maken en energie te besparen beperkt je lichaam de toevoer van bloed naar minder noodzakelijke gebieden. De aderen in je handen en voeten maken zichzelf smaller waardoor ze vaker of sneller koud zijn. Vooral wanneer je stil gaat zitten of liggen en dus geen hitte meer produceert door te bewegen, krijg je last van koude voeten.
Specifieke aandoeningen
Naast algemene aandoeningen zijn er ook een aantal specifieke ziektebeelden die een slechte bloedsomloop en koude voeten kunnen veroorzaken. Mensen met diabetes hebben vaak hogere bloedsuikerwaarden wat de aderen ertoe aanzet zich te verkleinen. Een andere veel voorkomende oorzaak is anaemia – oftewel bloedarmoede. Door een tekort aan ijzer, B12 en/of foliumzuur maakt het lichaam minder rode bloedcellen aan en kan het bloed dus minder zuurstof vervoeren. Ook aandoeningen aan de schildklier kunnen invloed hebben op de bloedsomloop. Het Fenomeen van Raynaud is een vervelende vaatziekte waarbij pijnlijke krampen tijdelijk de bloedtoevoer naar de vingers en tenen afsluiten als reactie op kou of stress.
Koude voeten in bed kunnen problematisch zijn
Wanneer het lichaam in rustmodus gaat wordt de energietoevoer naar grote spieren, de hersenen en de organen verminderd. De temperatuur van ons torso daalt een beetje en de extremiteiten krijgen juist meer warmte toegevoerd. Wanneer de voeten koud zijn, dan blijft het lichaam vaak lange tijd hangen in het bewaren van hitte rond de belangrijke organen. Dat is tegengesteld aan wat het eigenlijk wil doen tijdens het slapen waardoor het moeilijk kan zijn om in slaap te vallen.
Tips tegen koude voeten in bed
Er zijn evenveel oplossingen voor koude voeten (in bed) als er oorzaken zijn van dit fenomeen. Het is verstandig om naar de dokter te gaan als je vermoedt dat je last hebt van koude voeten doordat een bepaalde ziekte of aandoening hier de aanleiding voor is. Die kan gerichte oplossingen vinden voor jouw specifieke situatie. Andere oplossingen kunnen kortweg worden verdeeld in drie groepen: het creëren van (lokale) warmte, het stimuleren van de bloedsomloop en het verbeteren van je levensstijl.
Zorg dat je warm je bed induikt
Ervaren wandelaars die vaak in een tent of een koude hut overnachten, zorgen er direct bij aankomst voor dat ze wisselen van hun ademende wandelkleding naar een warme avondoutfit. Daardoor behouden ze hun lichaamswarmte tot ze hun slaapzak induiken. Dat is essentieel want een slaapzak of een deken is er in eerste instantie op gemaakt om jouw lichaamswarmte te behouden. Zorg dus door middel van verwarming, dekentjes en warme pantoffels dat je voeten en de rest van je lijf het heerlijk warm hebben voordat je naar bed gaat. Vervolgens hoort je bed natuurlijk ook lekker warm te zijn. Daarvoor kun je zorgen met een temperatuur regulerende deken of een ander geschikt (donzen) dekbed voor het seizoen waarin we ons bevinden.
Creëer extra warmte in bed
Als je graag in een koude kamer met frisse lucht slaapt – wat zeker gezonder is – dan is je bed vaak koud wanneer je onder de dekens kruipt. Om te voorkomen dat je lichaam op dat moment te veel afkoelt, kun je gebruik maken van een warme partner, kruik, pittenzak of een elektrische deken. Zorg ervoor dat deze al een tijdje (het voeteneinde van) je bed verwarmt voor je zelf gaat slapen en dan kruip je er lekker tegenaan. Een warme kruik tegen je buik of een slaapmuts kan ook voorkomen dat je lichaam in de kou-instelling schiet en de bloedsomloop naar je voeten vermindert wat resulteert in de koude voeten in bed. Een elektrisch matje is ook ideaal voor het verwarmen van de voeten.
Specifieke warmte voor je voeten
Uiteraard kun je ook specifieke warmte voor je voeten creëren of meenemen naar bed. Doe bijvoorbeeld ’s avonds een warm paar (wollen) sokken aan in je pantoffels. Vervolgens doe je de pantoffels uit als je gaat slapen, maar je houdt de sokken aan. Die beschermen je voeten tegen het koude bed en houden de warmte eromheen vast. Natuurlijk kun je de sokken uittrekken zo gauw je het lekker warm hebt. Er zijn ook speciale elektrische voetenwarmers. Deze hebben een timer waardoor ze automatisch uitgaan en jij onbezorgd in slaap kunt vallen. Het beste zijn sokken van katoen of wol omdat deze de warmte beter vasthouden.
Manieren om je bloedsomloop te verbeteren
Er zijn allerlei manieren om de verbinding tussen je centrum en je voeten te verbeteren. De meeste van deze manieren zorgen ervoor dat je voeten gevoeld worden en zich activeren. Dat gebeurt door een omgeving te creëren waarop ze moeten of willen reageren. Je kunt uiteraard je bloedsomloop verbeteren door gezonder te eten, te stoppen met roken en meer in beweging te komen. Daarnaast zijn er een aantal specifieke technieken die vaak worden ingezet.
Beweging is belangrijk
Alles waarbij je je voeten gebruikt is behulpzaam. Als je de hele dag aan een bureau zit, sta dan geregeld op om een rondje te lopen, een dansje te doen of een paar staande yogaposes uit te voeren. Vooral cardio training – zoals joggen of een Zumba-lesje – stimuleren de bloedsomloop.
En het mooiste is dat je sowieso beter slaapt als je overdag gesport hebt. Ook als je voeten ’s nachts echt niet opwarmen kun je ze met kracht bewegen in bed of even opstaan en twintig keer door je hurken zakken om warmte op te wekken en de bloedsomloop te stimuleren. Hierdoor heb je minder last van koude voeten in bed en het lichaam warmt ook op.
Andere manieren om je bloedsomloop te stimuleren
Er zijn veel andere manieren om je bloedsomloop te stimuleren. Je kunt bijvoorbeeld meer groene thee drinken en pittige kruiden eten – zoals peper, chili, gember, kaneel en knoflook. Wisselbaden zijn ook goed voor de bloedsomloop – daarbij ga je heen en weer tussen warm en koud water. Dit kun je met je hele lichaam doen, of alleen met je voeten. Bloedcirculatieapparaten en massages stimuleren je voeten door verschillende drukpunten te activeren. Deze vormen van stimulatie verbeteren de bloedsomloop en kunnen naast koude voeten ook helpen bij problemen met spataderen, pijnlijke voeten en beschadigde zenuwen.
Koude voeten opwarmen
Om koude voeten op te warmen kan je de tips volgen die hierboven staan. Maar er zijn zeker ook middelen die hiermee kunnen helpen. We hebben het al een keer beschreven maar in een overzicht kan het makkelijker zijn om het juiste middel te vinden om koude voeten op te warmen.
Sokken
Het klinkt misschien logisch en daarom is het ook één van de meest gebruikte oplossing tegen koude voeten in bed. Sokken die gemaakt zijn van natuurlijke materiaal kunnen beter warme lucht vasthouden. Heb je altijd last van koude voeten? Dan kan je dit gebruiken in de winterperiode en eventueel samen met een elektrische deken.
Elektrische deken
Een elektrische deken wordt vaak gebruikt om het bed op te warmen. Zo stap je gelijk in een bed wat voorverwarmd is en hoeft je lichaam minder energie te gebruiken om het op te warmen. Hierdoor heb je ook minder last van koude voeten in bed. Dit komt ook omdat het de bloedsomloop kan stimuleren.
Een elektrische deken hoeft ook niet erg duur te zijn. Maar het kan wel beter zijn om een deken aan te schaffen met een automatische timer. Wanneer je dan in slaap bent gevallen, gaat deze automatisch uit en kan daarom geschikt zijn voor mensen die alleen in koude voeten hebben wanneer ze net in bed gaan.
Kruik met warm water
Wil je liever geen elektrische deken en heb je geen partner waar je warmte van kan krijgen, dan kan je gebruik maken van een kruik met warm water. Deze kan je dus met heet water vullen en bij je voeten leggen. Vroeger maakte men daar ook veel gebruik van. Tegenwoordig zijn deze kruiken ook met een mooie hoes verkrijgbaar en van materiaal gemaakt waardoor je optimaal kan genieten van de warmte. Dit kan ook goed helpen tegen koude voeten in bed en wordt ook vaak gebruikt bij baby’s of kinderen.
Warme douche voor slapen
Om minder last van koude voeten in bed te hebben kun je ook een warme douche nemen voordat je gaat slapen. Dan kunnen de voeten ook warm worden door het water want warmte in water geleidt veel sneller dan warmte in de lucht. Wanneer je klaar bent met douchen is het beter om gelijk warme sokken te dragen om de warmte vast te houden.
