Vrijwel de meeste mensen hebben wel eens last van moeite met opstaan. Dit kan gebeuren doordat je bijvoorbeeld laat in de avond nog wakker was of wanneer je na een lange werkdag even weer moet uitrusten. Af een toe een moeite hebben met opstaan is op zich geen probleem. Het wordt een probleem wanneer dit meerdere malen voorkomt en de dagelijkse activiteiten belemmert. Je wil natuurlijk niet dat je te laat komt op het werk omdat je niet uit bed kunt komen.
Wat je moet doen bij moeite met opstaan
Het is ten eerste belangrijk om de oorzaak van jouw probleem te vinden. Hiermee krijg je een duidelijk idee van wat ervoor zorgt dat je in de ochtend moe wakker wordt en kun je doelgericht een oplossing zoeken. Veel oorzaken zijn zelf op te lossen, maar sommige ernstigere gevallen moeten besproken worden met experts. Hier zul je alles te weten krijgen over de oorzaken en mogelijke oplossingen.
Het probleem identificeren
Het is ten eerste belangrijk om te kijken of je daadwerkelijk te maken hebt met dit probleem. Soms doet het probleem zich eenmalig voor doordat je bijvoorbeeld ziek bent of een lange werkdag hebt gehad. Het probleem wordt daarbij vanzelf weer opgelost zonder dat je ervoor iets hoeft te doen. Het kan natuurlijk ook zijn dat je een keer te laat naar bed bent gegaan of op onregelmatige tijden waardoor je één of meerdere dagen moeilijk wakker kan worden.
Bij anderen kan het zo zijn dat je constant last krijgt van moeite met opstaan. Wanneer je hier vaker last van hebt, kun je constateren dat het een serieus probleem is geworden. Zo kan je goed slapen en toch moe opstaan ondanks dat je voldoende slaap hebt gehad. Doordat je dan nog vermoeid voelt ben je eerder geneigd om door te slapen.
Oorzaken waardoor je niet uit bed kunt komen
Er zijn veel factoren die een rol kunnen spelen bij het moeilijk kunnen opstaan. Een vrij vaak voorkomende factor is de hoeveelheid slaap die iemand neemt. Je zult namelijk nog steeds moe zijn wanneer je niet genoeg hebt geslapen. Daardoor zal het opstaan ook lastiger worden. Dit kan komen doordat je simpelweg laat naar bed bent gegaan, maar het kan ook komen doordat het voor jou lastig is om in slaap te vallen. Veel mensen kunnen moeite hebben met inslaapproblemen. Wanneer je hier last van hebt, zijn er een aantal dingen die dit kunnen veroorzaken.
Slaaptekort
Dit is misschien voor de hand liggend maar een vaak voorkomende oorzaak van niet wakker kunnen worden is slaaptekort. Dit kan komen omdat je niet genoeg slaaptijd krijgt maar het kan ook zijn dat je wel slaapt maar het is geen goede of diepe slaap. Symptomen hiervan zijn:
- Overdag slaperig en vermoeid
- Veel geeuwen en weinig energie en motivatie
- Prikkelbaar
- Ook is vaak de eetlust een stuk hoger.
Onregelmatige bedtijden
Dit kan ook samen gaan met slaaptekort maar onregelmatige bedtijden is ook regelmatig de aanleiding dat je moeite hebt met opstaan. Dit betekent dat je regelmatig op verschillende tijdstippen probeert te gaan slapen of op verschillende tijden uit bed gaat. Dit zorgt ervoor dat de interne klok in de war raakt. De interne klok zorgt ervoor dat het lichaam op de nodige tijdstippen minder actief worden. Het is de bedoeling dat de interne klok het lichaam minder actief maakt op tijden wanneer je naar bent moet gaan. Het circadiaans ritme is een 24-uurscyclus die het slaap/waak ritme coördineert maar kan hierdoor ontregelt worden.
Gebrek aan slaaphormonen
Een andere reden waarom het lastig kan zijn om in slaap te vallen is doordat er niet genoeg slaaphormonen worden aangemaakt. Slaaphormonen zijn belangrijk voor het in slaap vallen en voor een diepe slaap. Een diepe slaap is erg belangrijk omdat het zorgt voor een slaap van goede kwaliteit. Dit kan komen door te veel licht ’s avonds waardoor de productie van melatonine wordt ontregeld. Ook wordt de productie beïnvloed door bepaalde vitaminen die je inneemt. Een gebrek aan deze vitaminen zorgt er dus ook voor dat je minder goed kan slapen. Genoeg fruit eten zoals een kiwi of banaan kan de nachtrust bevorderen. Lees meer: Fruit eten in de avond en voor slapen gaan
Stress of depressie
Stress houdt het brein actief en het lichaam kan niet goed ontspannen. Het kan ontstaan wanneer je te veel op een dag werkt en zo kun je zelfs thuis psychisch nog steeds in de werk mentaliteit zitten. Maar ook in de persoonlijke sfeer zijn er dingen die (onbewuste) stress opleveren. Hierdoor wordt de slaapkwaliteit minder en heb je last van doorslaapproblemen en de volgende morgen moeite met opstaan.
Het is ook mogelijk dat depressie of een burn-out de oorzaak is dat je moeite hebt met opstaan. Dit kan ook samen gaan met stress waardoor je geen goede nachtrust krijgt en niet goed wakker kunt worden. Zo kun je in bed blijven liggen omdat je weinig energie hebt om op te staan. Heb je het vermoeden dat dit de oorzaak is dan kun je beter naar een expert gaan die je hiermee kan helpen.
Slaapapneu of slaapstoornis
Een vorm van een slaapstoornis is slaapapneu waarbij de luchtwegen geblokkeerd worden tijdens het slapen. De spieren in de mond worden namelijk verzwakt waardoor de tong in de keel kan zakken of de luchtpijp wordt smaller. Dit levert problemen met ademhaling en kan het ook even stoppen voor een paar seconden. Als gevolg zullen er signalen in de hersenen komen om het probleem op te lossen. De hersenen worden hierdoor actiever om ervoor te zorgen dat je weer kan ademhalen. Soms kan je wakker worden met het is ook mogelijk dat je gewoon verder slaapt. Alleen heeft dit invloed overdag waardoor je moe en slaperig bent en kan dit ook de reden zijn waardoor je ’s morgens niet uit bed zou kunnen komen. Moe wakker worden kan ook het gevolg zijn van overmatig snurken.
Andere oorzaken
Je kunt ook lastig in slaap vallen wanneer je nog te veel energie in het lichaam hebt. Dit kan komen doordat je bijvoorbeeld in de avond cafeïne hebt ingenomen. Maar het kan ook komen dat je te actief bent in de avond. Zo blijf je namelijk goed wakker wanneer je vlak voor het slapen gaan op je telefoon of computer zit. Hierbij blijft de hersenen stofjes aanmaken om je wakker te houden.
Hoe krijg je weer een slaap van goede kwaliteit?
Wanneer je last hebt van moeite met opstaan kan het ook zo zijn dat de kwaliteit slaap die je ontvangt niet voldoende is. Voor voldoende slaap is het vooral belangrijk om een goede kwaliteit slaap te hebben. Dat houdt in dat een groot deel van het slapen in de REM fase wordt gedaan. De REM fase is het punt in de slaapcyclus waarin je in een diepe slaap bevindt. Tijdens het slapen kunnen er allerlei dingen gebeuren waardoor het brein weer actiever wordt. Met een actiever brein is het lastig om in de REM fase terecht te komen.
Door het volgen van een slaapschema en een goede bedtijdroutine kan de slaap van goede kwaliteit toenemen. Voordat je gaat slapen is het beter om niet teveel meer te eten en zeker geen zware maaltijden. Maar ook cafeïne en alcohol hebben een negatief effect op de nachtrust.
Ook al voel je overdag vermoeid en slaperig, het is niet altijd verstandig om een dutje of powernap te doen. Wanneer dit te lang is of of te laat dan kan dit ook ervoor zorgen dat je moeilijk in slaap valt en de slaapkwaliteit verminderd. Vermijdt ook blauw licht zoals TV kijken of op je telefoon omdat dit de productie van slaaphormonen stagneert.
Moeite met opstaan oplossen
Elke dag moe opstaan kan in veel gevallen vrij makkelijk opgelost worden zonder dat er sprake is van een slaapstoornis of probleem. Meestal zorgt er een regelmatig slaapschema met vaste tijden om te slapen en wakker te worden voor dat je minder moeite hebt met opstaan.
- Zorg ervoor dat je op dezelfde tijdstippen gaat slapen en weer opstaat.
- Doe niet je wekker snoozen maar kom gelijk je bed uit.
- Gebalanceerde voeding is belangrijk om alle vitaminen en mineralen binnen te krijgen.
- Genoeg licht overdag en ’s avonds donker dus ook geen licht van TV of mobiel zorgt voor een beter slaap/waak ritme en het produceren van slaaphormonen.
- Frisse lucht in de slaapkamer helpt ook om beter te slapen en dus uitgerust wakker te worden. Het raam op een kiertje zetten is al voldoende.
- Lichaamsbeweging overdag helpt ook om vermoeidheid te verminderen. En ook kan dit helpen tegen depressie of angsten.
Wil je meer duidelijkheid wat de oorzaak is waardoor je niet goed uitgerust wakker word of heb je het vermoeden dat je last hebt van een slaapstoornis? Dan is de beste manier om moeite met opstaan op te lossen is door je te raadplegen bij de huisarts. Die kan een advies op maat geven en eventueel ook behandelingen of prescripties voorgeschreven worden waardoor de symptomen helemaal kunnen verdwijnen. Ook zijn er voor bepaalde slaapstoornissen zijn er speciale snurkbeugels om de luchtwegen open te houden.
