Wanneer iemand slaapt gaat degene door een aantal slaapfases heen. In één van deze fases zijn er snelle oogbewegingen en kunnen de ogen knipperen. Dit zal je vast wel eens waargenomen hebben? Maar waarom zijn er snelle oogbewegingen tijdens de slaap? In dit artikel lees je meer informatie.
Waarom er oogbewegingen zijn tijdens de slaap
Terwijl wij slapen gaat het lichaam door verschillende slaapfases heen. In de eerste fases koelt het lichaam af en ontspannen de spieren waarbij de ogen meestal naar boven draaien. Gedurende de laatste fase is er wel een verhoogde hersenactiviteit met snelle oogbewegingen tijdens slaap maar zijn de spieren van het lichaam nog slap en ontspannen.
De snelle oogbewegingen tijdens slaap zijn om de (droom)beelden te scannen en verwerken. In deze fase wordt ook informatie en ervaringen verwerkt en is een belangrijk onderdeel van onze slaap. Ook kunnen de ogen knipperen tijdens de veranderingen van de beelden.
Slaapfases
Onze slaapcyclus bestaat uit verschillende slaapfases die hun eigenschappen hebben. Deze cyclus duurt normaal gesproken tussen de 90 en 120 minuten en tijdens het slapen volg je een aantal keer deze slaapcyclus.
Eerst heb je de inslaapfase dat maximaal 5 minuten duurt en overgaat in lichte slaap. Hierin gaat het lichaam afkoelen en ontspannen de spieren. De ademhaling en hartslag vertragen evenals de hersenactiviteit en dit zorgt ervoor dat je in diepe slaap bent aangekomen.
De bovengenoemde slaapfases zijn de non-REM slaapfases. Hierna is er nog een andere fase namelijk de REM-slaap. In deze laatste fase zijn er snelle oogbewegingen tijdens de slaap vandaar dat deze fase de naam Rapid Eye Movement (REM) slaap heeft. Het lichaam is nog steeds in slaapstand maar de hersenen vertonen wel activiteit.
Het brein verwerkt informatie en ervaringen en wanneer je droomt tijdens deze fase kun je deze later nog eventueel herinneren. Ons lichaam is nog wel in een soort verlammingsmodus omdat het anders mogelijk is dat er bewegingen zijn tijdens het dromen en ook daadwerkelijk gaat uitleven.
De lengte van de REM-slaapfase kan verschillen per slaapcyclus. Tijdens de eerste slaapcyclus van de slaap is deze fase kort maar elke volgende cyclus verlengt de duur van de REM-slaap. Dit verklaart ook dat je soms het gevoel hebt dat je ’s ochtends meer droomt en ook beter kan herinneren.
Hoe draaien je ogen als je slaapt?
In een onderzoek van JAMA Network naar de oogbewegingen tijdens slaap werden mensen 31 nachten lang geanalyseerd. Hieruit bleek dat wanneer men net de ogen gesloten had dat de oogbol een opwaartse beweging maakte. Zij bleven aansluitend rond de 55% tot 85% van de tijd in deze positie tijdens de eerste slaapfases.
De ogenbollen begonnen te bewegen toen men in de REM-slaapfase aankwam. In deze fase werden er snelle oogbewegingen geregistreerd waaruit ook een patroon ontstond. De oogbewegingen waren 5% tot 15% horizontaal, 25% tot 35% verticaal en 55% tot 65% diagonaal.
Waarom wij knipperen tijdens slaap
De oogbewegingen tijdens slaap gebeuren dus gedurende de REM-slaap. Dit gaat ook vaak samen met dromen en het verwerken van ervaringen. Niet alleen bewegen de oogbollen dan maar knipperen ook de ogen. Nature Communications heeft een onderzoek gedaan naar het bewegen en knipperen tijdens slaap.
Hieruit bleek dat deze oogbewegingen tijdens slaap en het knipperen plaatsvonden bij een verandering in onze dromen. Er was een toename van hersenactiviteit wat betekende dat wanneer de hersenen een nieuw beeld tegenkwamen er snelle oogbewegingen zijn en knipperen van de ogen. Deze activiteit lijkt ook op wat er gebeurd wanneer iemand voor het eerst nieuwe beelden ziet gedurende de dag.
Conclusie
Het hangt af hoe lang iemand slaapt en wat de lengte is van de slaapcyclus. Wanneer je ongeveer tussen de 7 en 8 uur op een nacht slaapt dan is de kans groot dat je 4 of 5 keer een slaapcyclus vol maakt. De laatste slaapfase van deze cyclus zorgt voor knipperen en oogbewegingen tijdens slaap.
Het kan zijn dat een partner of iemand anders slaapt en waarbij je de oogbollen ziet draaien of bewegen. De kans is dan groot dat dit de REM-slaapfase is waarbij degene aan het dromen is of dat de hersenen beelden aan het verwerken is. Dit is onderdeel van onze slaap en maakt iedereen normaal gesproken een paar keer mee op een nacht.
De hoeveelheid slaapcycli er tijdens de nachtrust plaatsvinden kan ook afhangen of er doorslaapproblemen zijn. Je kan dan 's nachts wakker worden en moeilijk de slaap hervatten waardoor je de volgende morgen niet goed uitgerust wakker word. Een verstoring van het circadiaans ritme kan hier de oorzaak van zijn. Dit ritme reguleert veel systemen in ons lichaam door een goede afstemming van dag en nacht.
Veelgestelde vragen:
Tijdens de REM-slaapfase vinden er snelle oogbewegingen plaats. De ogen draaien en bewegen om de beelden van o.a. dromen te scannen en verwerken. In deze fase kun je ook veel dromen die je eventueel later nog kan herinneren.
In de eerste slaapfases draaien de ogen tijdens het slapen naar boven. In de laatste fase zijn er snelle oogbewegingen wat een soort patroon vormt. De oogbewegingen zijn 5 tot 15% horizontaal, 25 tot 35% verticaal en 55 tot 65% diagonaal. In deze periode knipperen de ogen ook tijdens het slapen.
In de laatste fase van het slaapcyclus worden ervaringen en informatie verwerkt. In elke fase kun je dromen maar tijdens de REM-slaap is het ook mogelijk dat je ze nog kan herinneren bij het wakker worden. Om de beelden en dromen te scannen en verwerken bewegen de oogbollen tijdens de slaap maar knipperen ze ook. Uit onderzoek is gebleken dat de hersenactiviteit na het knipperen hetzelfde is als men nieuwe beelden ziet. Dit betekent dus dat knipperen onderdeel is van veranderingen van beelden tijdens het slapen.
Om onze artikelen te onderbouwen gebruiken wij wetenschappelijke studies of andere kwalitatieve bronnen. Hiermee maken wij ons artikel zo goed en compleet mogelijk waardoor je altijd goede informatie leest.
Bronnen:
https://jamanetwork.com/journals/jamaneurology/article-abstract/570723
https://www.nature.com/articles/ncomms8884.epdf
